Egzama (Atopik Dermatit) Nedir? (Egzamayı Tetikleyen Faktörler, Belirtileri ve Tedavisi)

Atopik dermatit ya da egzama ciltte inflamasyona yol açan ve kaşıntı, kızarıklık, kabarcıklar, pullanma ve kuruluk gibi semptomlarla kendini gösteren kronik bir cilt hastalığıdır. Genellikle erken çocukluk döneminde başlar ve yaşam boyu devam edebilir.

Egzamanın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu hastalıkta derinin dayanıklılığı düşer ve cilt daha kolay tahriş olur. Bağışıklık sistemi aşırı tepki verir ve ciltte iltihaplanma oluşur.

Egzemayı Tetikleyen Faktörler

Egzama, birçok farklı faktörün etkileşimi sonucu ortaya çıkabilir. Egzama belirtilerini tetikleyebilen bazı yaygın faktörler şunlardır:

  1. Genetik Yatkınlık: Aile geçmişi, egzama riskini artırabilir. Ailede egzama, astım veya alerjik rinit gibi hastalıkların bulunması, bireyin egzama geliştirme olasılığını yükseltebilir.
  2. Cilt Kuruluğu: Cilt bariyerinin zayıflaması ve kuruması, egzama riskini artırabilir. Kuruyan cilt daha hassas hale gelir ve dış etkenlere karşı daha savunmasız kalabilir.
  3. Alerjenler: Ev toz akarı, polenler, mantar sporları, hayvan tüyleri gibi alerjenler egzama belirtilerini tetikleyebilir. Alerjenlerle temas, ciltte tahrişe neden olabilir.
  4. Kimyasal İçeren Ürünler: Parfümler, sabunlar, deterjanlar, temizlik ürünleri gibi kimyasal maddeler cildi tahriş edebilir ve egzama semptomlarını alevlendirebilir.
  5. Stres ve Psikolojik Faktörler: Stres, egzama belirtilerini kötüleştirebilir veya alevlendirebilir. Stresin bağışıklık sistemini etkilemesi, egzama üzerindeki etkisini açıklayabilir.
  6. Sıcaklık ve Nem Değişiklikleri: Sıcak, kuru hava veya aşırı nem egzama semptomlarını artırabilir. İklim değişiklikleri cildin kurumasına veya terlemesine neden olabilir.
  7. Aşırı Terleme: Ter, cildi tahriş edebilir ve egzama semptomlarını şiddetlendirebilir.
  8. Yanlış Giysi ve Kumaş Seçimi: Sentetik kumaşlar, sıkı giysiler veya yünlü kumaşlar cildi tahriş edebilir. Rahatsız giysiler egzama semptomlarını artırabilir.
  9. Gıda Alerjenleri: Bazı insanlar için belirli gıdalar, özellikle süt, yumurta, fındık, deniz ürünleri gibi potansiyel alerjenler, egzama semptomlarını tetikleyebilir.
  10. Enfeksiyonlar: Bakteriyel, viral veya mantar enfeksiyonları cildi tahriş edebilir ve egzama belirtilerini kötüleştirebilir.

Egzama belirtilerini kontrol etmek için, tetikleyici faktörleri tanımlamaya çalışmak ve bunlardan kaçınmak veya yönetmek önemlidir. Doktorunuz, egzama tedavi planınızı oluştururken bu faktörleri dikkate alacaktır.

Egzamanın Belirtileri

Egzama belirtileri, kişiden kişiye farklılık gösterebilir ancak genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:

  1. Kaşıntı: Egzama genellikle ciltte şiddetli kaşıntıya neden olur. Kaşınma, cildi tahriş edebilir ve enfeksiyon riskini artırabilir.
  2. Kızarıklık: Etkilenen bölgelerde ciltte kızarıklık ve şişme görülebilir. Cilt rengi genellikle normalden daha koyu veya parlak olabilir.
  3. Kuruluk: Egzama, cildin nem dengesini etkileyerek kuruluğa neden olabilir. Kuruyan cilt pul pul dökülebilir.
  4. Kabarcıklar: Egzama bazen küçük kabarcıkların oluşmasına neden olabilir. Bu kabarcıklar açıldığında sızıntı yapabilir ve ciltte ıslaklık oluşabilir.
  5. Kalınlaşma: Kronik egzama durumunda, etkilenen bölgelerde cilt kalınlaşabilir ve kabalaşabilir. Bu durum “lichenifikasyon” olarak adlandırılır.
  6. Kuru yaralar: Kaşınma nedeniyle ciltte yaralar oluşabilir. Bu yaralar enfeksiyon riskini artırabilir.
  7. Kabuklanma ve soyulma: Egzama olan bölgelerde cilt kabuklanabilir ve soyulabilir.
  8. Duyarlılık: Egzama genellikle cildi hassaslaştırır, bu da dış etkenlere daha fazla duyarlılık anlamına gelir.

Egzama Tedavisi

Egzama rahatsızlığınızın şiddetini hafifletmek ve belirtileri yönetmek için şunlara dikkat edilmelidir.

  1. Nemlendirme: Cildinizi nemli tutmak, egzama belirtilerini hafifletebilir. Günlük olarak nemlendirici kremler veya losyonlar kullanarak cildinizi koruyun. Özellikle duştan sonra hemen nemlendirme yapmak önemlidir.
  2. Cildi Temiz Tutma: Cildinizi temiz tutun. Aşırı yıkama veya agresif temizleyiciler cildi tahriş edebilir.
  3. Kaşıntıyı Kontrol Altına Alma: Kaşıntıyı önlemek veya azaltmak için soğuk kompresler uygulayabilir veya anti-kaşıntı kremler kullanabilirsiniz. Tırnaklarınızı kısa tutarak cildi tahriş etmeyi önleyin.
  4. Alerjenlerden Kaçınma: Eğer belirli alerjenlerin egzamanızı tetiklediğini biliyorsanız, bu alerjenlerden mümkün olduğunca kaçınmaya çalışın. Örneğin, ev tozları, hayvan tüyleri veya belirli yiyecekler olabilir.
  5. Rahat Giysiler Giyin: Pamuklu ve yumuşak kumaşlardan yapılmış gevşek giysiler giymek cildinizi tahriş etmeyebilir. Sentetik kumaşlardan kaçının.
  6. Stresten Kaçınma: Stres egzama belirtilerini artırabilir. Stresi yönetmek için gevşeme teknikleri, yoga, meditasyon gibi yöntemleri deneyebilirsiniz.
  7. Dengeli Beslenme: Sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeni, cildinizin sağlığını destekleyebilir. Omega-3 yağ asitleri içeren yiyecekler ve antioksidan zengini gıdalar tüketmek faydalı olabilir.
  8. İlaç ve Tedavi: Ciddi egzama durumlarında, doktorunuzun önerdiği kremler, losyonlar veya reçeteli ilaçları kullanabilirsiniz. Bazı durumlarda iltihaplanmayı azaltmak için kortikosteroid kremler veya immün modülatör ilaçlar önerilebilir.
  9. Doktor Takibi: Egzama belirtileriniz şiddetlenirse veya yönetilemez hale gelirse, bir dermatologdan yardım almanız önemlidir. Doktorunuz size en uygun tedavi planını oluşturabilir.

Tedaviye başlamadan önce bir doktora danışmak en iyisidir, çünkü profesyonel rehberlik ve tedavi, egzama belirtilerini etkili bir şekilde kontrol etmenize yardımcı olabilir.

Dış Bağlantılar;