Tarih bir bilim olarak; geçmişte yaşamış insan ve insan topluluklarının yaşadıklarını, yaptıklarını yer ve zaman göstererek, sebep-sonuç ilişkisi kurarak, belge ve bulgular ışığında inceler. Burası da bu bilgileri içerir.
Irakeyn Seferi, Osmanlı ordusunun doğuya yönelik en büyük ve en uzun süreli askeri harekatlarından biridir. Irâk-ı Acem olarak adlandırılan İran’ın kuzeybatı kesimiyle, Irâk-ı Arap olarak adlandırılan Bağdat ve yöresine girilmesi sebebiyle tarihi kaynaklarda Irakeyn (İki Irak) Seferi olarak adlandırılmıştır. Harekat Mohaç Muharebesi sırasında Anadolu’nun orta ve doğu kısımlarında çıkan isyanlar sonrasında Anadolu’nun güvenliği açısından İran’a […]
Hünkâr İskelesi Antlaşması, 8 Temmuz 1833 tarihinde İstanbul’un Hünkâr İskelesi semtinde Osmanlı İmparatorluğu’nun Rus İmparatorluğu ile imzaladığı bir karşılıklı yardımlaşma ve saldırmazlık antlaşmasıdır. Antlaşmaya götüren nedenler Mısır valiliğini ele geçirdikten sonra, devrin olaylarıyla bunalmış merkezden uzak bu vilâyetteki iktidarına çeşitli tedbir ve reformlarla kuvvet katan, Osmanlı Devleti’nin içine düştüğü sıkıntı ve krizlerden istifade ile Mısır’da […]
Ayasofya, Doğu Roma İmparatorluğu döneminde İstanbul’da yapılan ünlü ve büyük bir kilisedir. İstanbul’un fethinden sonra cami hâline getirilmiştir. Günümüzde ise müze olarak kullanılmaktadır. Ayasofya sözcüğü; adındaki “aya” sözcüğü “kutsal, azize”, “sofya” sözcüğüyse herhangi bir kimsenin adı olmayıp Eski Yunancada “bilgelik” anlamındaki sophos sözcüğünden gelir. Dolayısıyla “aya sofya” adı “kutsal bilgelik” ya da “ilahî bilgelik” anlamına […]
Bâb-ı Âli Baskını, Osmanlı İmparatorluğu’nda 23 Ocak 1913 günü Enver Bey ve Talat Bey’in başını çektiği bir grup İttihat ve Terakki üyesi tarafından hükûmet binası Bâb-ı Âli’nin basılmasıyla gerçekleştirilen askerî darbedir. Bu baskın sırasında Harbiye Nazırı Nâzım Paşa öldürülmüş, Sadrazam Kâmil Paşa’ya zorla istifası imzalattırılmıştır. Darbe sonrasında iktidar İttihat ve Terakki’nin eline geçmiştir. 1911 yılının […]
Ayak Divanı; olağan üstü durumlarda padişahın huzurunda kurulan, padişahtan başka kimsenin oturmayıp ayakta durarak işin hemen bir karara bağlanmasından adını alan divandır. Saraydaki ayak divanlarında, padişahın oturduğu taht, sarayın babüsseade denilen kapısının önünde, mermer sütunlara dayalı reval veya eyvanın aktında bulunurdu. Padişahlarin yapmak mecburiyetinde kaldıklari ayak divani; ya mühim gördükleri ve şüphe ettikleri bir yolsuzluğun […]
Âyan, bir ülkenin, bir bölgenin ileri gelenler, sözü geçen onurlu kişileridir. Resmi bir görevi olmadığı halde bulunduğu çevrede otoritesine güvenerek devlet işlerine bile karışabilen güçlü kidişer. 1876 ve 1908 meşrutiyetlerinden sonra kurulan Ayan Meclisinin de üyesidirler. Osmanlı Devleti’nde önceleri şehir ve kasaba halkı tarafından seçilen ayanlar, devlet işeriyle ilgilenir, o bölge valisinin buyruklarını yerine getirirlerdi. […]
Avârız vergisi, Osmanlı Devleti zamanında olağanüstü hallerde halka yüklenen malî, aynî ve bedenî vergidir. Bu vergi hem Müslümanlardan hem de gayrimüslimlerden alınırdı. Başlangıçta olağan üstü hallerde alınan bu avarız zamanla sürekli vergi hâline gelmiştir. Hangi tarihte ortaya çıktığı bilinmemekle beraber Sultan Fatih Mehmed devrine ait kayıtlarda bu vergiye rastlanmaktadır. Halk, gelirine ve sahip olduğu gayri […]
Âyan Meclisi ya da Meclis-i Âyan Osmanlı Devleti’nin Meşrutiyet sistemi içinde bir Senato veya bir Üst Kamara benzeri bir kurum olup, Meclis-i Mebusan (seçilmiş milletvekilleri) ile birlikte Meclis-i Umumî’yi (Genel Meclis) meydana getiren ve 23 Aralık 1876 tarihli Kanûn-ı Esâsî’ye (Anayasa) göre kurulmuş yasama organıdır. Âyan (toplumun önde gelenleri) Meclisi üyelerini Padişah seçerdi ve sayıları […]
Doksan üç Harbi (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı) sonunda imzalanan barış antlaşmasıdır. Osmanlı-Rus Harbi, Türklerin genel olarak yenilmesiyle sonuçlandı. Ruslar batıdan Yeşilköy’e, doğudan Erzurum’a kadar geldiler. Osmanlı Devleti mütareke istedi. Rus orduları başkomutanı Nikolay barış esaslarının mütarekeyle birlikte görüşülmesi şartıyla bu isteği kabul etti. 3 Mart 1878’de Osmanlı Tarihinde benzeri görülmeyen, Osmanlı aleyhine ağır şartlar getiren Ayestafanos […]
Orta Asya’daki Çin egemenliğinden kurtulmak için M.S. 350’li yıllarda batıya hareket etmeye başlayan Hun grubu, Volga-Don Nehirleri arasında yaşayan Hunların daha da batıya göçmelerine neden oldu. O tarihlerde Karadeniz’in kuzeyindeki düzlüklerde Cermen kavimlerinden olan Gotlar ve günümüzde aynı topraklarda yaşamını sürdüren Slav halklarının ataları olan Ön Slavlar yaşamaktaydı. Hunlar ise 375 yılında bu bölgeye girmeye […]