Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid (I. Bayezid) ve Timur arasında, Ankara’nın Çubuk Ovasında 28 Temmuz 1402 tarihinde gerçekleşen meydan savaşı. Ankara Savaşı geç ortaçağ tarihinin en kanlı meydan savaşlarından biri olan ve Osmanlıların mağlubiyetiyle sonuçlanmış, Osmanlı Devleti’nin parçalanmasına ve Fetret Devri (1402-13) olarak bilinen bir iktidar boşluğu döneminin yaşanmasına yol açmıştır.
Osman Gazi ve oğlu Orhan Bey ile I. Murad’ın temellerini attığı Osmanlı Devleti, daha çok balkanlarda genişlemiştir. Bu dönemde Osmanlılar özellikle Anadolu’da hızlı ve keskin savaşlara girişmemişler, bazı çatışmalar yaşanmasına karşın, Türk-İslam beylikleriyle yumuşak bir ilişkiyi göz etmişlerdi. Yıldırım Bayezid ise bir yandan İstanbul kuşatmasını sürdürürken bir yandan da Anadolu birliğini sağlamak amacıyla çeşitli savaşlara girişti.
Karamanlılara karşı kazanılan Akçay zaferiyle birlikte Konya, Niğde, Karaman ve Develi; Sivas hükümdarı Kadı Burhaneddin’in öldürülmesiyle de Sivas, Tokat, Kayseri ve Aksaray Osmanlı egemenliğine girdi. 1399 yılında Memlûk sultanı Berku’un ölümünden ve yerine çok genç olan Nasıreddin Ferec’in geçmesinden yararlanan I. Bayezid, Malatya’yı da Memlûklerden alarak topraklarına kattı. Dulkadiroğullarının elinde bulunan Kâhta, Divriği, Behisni ve Darende kalelerinin de Osmanlılara geçmesiyle, devletin sınırları doğuda Orta Fırat’a kadar dayandı. Bütün bu fetihler sırasında Bayezid, yenilgiye uğrayan diğer hanedanları tasfiyeye yönelerek, sıkı bir merkezi yapı kurmaya girişti ve bu amaçla, Balkanlar’ın Hristiyan prensliklerine ve aristokrasisine yaslamnası ise, Türk beylerinin ve islam ulemasının kendisine duyduğu tepkiyi artırıcı bir rol oynadı.
Diğer yandan, Türkistan ve İran’da güçlü bir devlet kuran Timur, kendisini İlhanlıların vârisi sayarak Anadolu üzerinde hak iddia etmekteydi. Bayezid döneminin genişlemesi, Osmanlıları erkenden Ön Asya’ya dayandırdı ve bu durum Timur’un dikkatini çekti. Timur’un saldırılarıyla toplaklarını kaybeden Celayir Sultanı Ahmed ile Karakoyunlu Kara Yusuf Osmanlılara sığındı ve bunun üzerine Bayezid ile Timur arasında mektuplaşma başladı. Bayezid, Timur’un, Kara Yusuf ile Sultan Ahmed’in teslim edilmesi ile ilgili isteğini kabul etmedi. Böylece Osmanlılara bir gözdağı bermek isteyen Timur, Bayezid tarafından toprakları ellerinden alınan ve Timur’un yarı kabilesel devletinde kendilerine daha yakın bir sosyal düzen bulan Anadolu beylerinin de kışkırtmasıyla Sivas, Halep ve Şam’ı ele geçirdi (1400).
Timur’un Bağdat’a yönelmesi üzerine Bayezid, 1401 yılının Temmuz ayında doğuya doğru ilerleyerek timura bağlı ve Mutahharten’in egemenliğinde olan Erzincan ve Kemah’ı istila etti. Bu gelişme iki hükûmdarın arasını daha da açtı ve Timur Beyazid’e bir elçi gönderdi. Timur, Kemah’ın Muhharten’e, Anadolu beyliklerinden alınan yerlerin de sahiplerine geri verilmesini, Kara Yusuf’un da teslim edilerek Osmanlıların kendisine bağlanmasını istedi. Bayezid’in Timur’un yerine getirilmesi zaten olanaksız olan bu isteklerinin hiçbirini kabul etmemesi savaşın gerekçesi oldu.
Daha sonra yaşanan gelişmelerde, hem Balkanlar, hem de Anadolu’da yayılan Osmanlıların her iki cephe arasında gelip gitmede zorlanmaları önemli bir rol oynadı. Harekât insiyatifini Timur ele aldı ve 1403 başlarında Gürcistan’da büyük bir ordu topladı; Erzincan, Kemah ve Sivas üzerinden Ankara’ya gelerek kenti kuşattı. Ancak Bayezid’in Tokat üzerinden Ankara’ya doğru yaklaştığını haber alınca, kuşatmayı kaldırarak Çubuk Ovasına çekildi. Timur’un ordusu fillerle desteklenmekteydi ve Bayezid’in Ordusundan daha kalabalık ve askeri malzeme açısından daha kuvvetliydi. Savaş 14 saat sürdü. Savaşın başlarında üstün görülen Osmanlı kuvvetleri Karatatarlarla eski Anadolu beyliklerine bağlı askerileri Timur’un saflarına katılmasıyla zor durumda kaldı. Savaş Timur’un lehine döndüğü sırada, I. Bayezid’in oğullarından Süleyman Çelebi, Mehmet Çelebi ve Sadrazam Çandarlı Ali Paşa kuşatmayı yararak kaçmayı başardı. Bir tek Sırp müttefikleri Bayezid’i sonuna kadar terketmedi ancak sonunda üç yüz kişi kalıncaya kadar çarpışan Bayezid tutsak düştü.
Kısaca Ankara Savaşı(1402)
Timur’un Teklifleri :
- Bağdat’lı Ahmet Celayir ile Karakoyunlu Yusuf’un kendisine verilmesi.
- Kemah Kalesinin geri verilmesi.
- Timur’un adına para bastırılması.
- Timur’un yüksek egemenliğinin tanınması.
- Şehzadelerden birinin rehine olarak gönderilmesi.
- Anadolu Beylerinden alınan toprakların geri verilmesi.
Yıldırım Bayezid’in Ankara’ya gelmesiyle, Timur’da ordularıyla Sivas ve Kayseri üzerinden Ankara’ya geldi. Bu iki ordu 1402’de Ankara’nın Çubuk Ovasında karşılaştı ve Yıldırım’ın bazı güçleri, eski beyleri olan Timur’un yanına geçti. Bu güçlerin Timur’a katılmasıyla savaşın kaybedileceğini anlayan Osmanlı Komutanları ve Şehzadeler kuvvetleriyle geriye çekilince Bayezid yenildi ve tutsak tutuldu.
Ankara Savaşı’nın Sonuçları:
- Timur Anadolu Türk Birliğini bozdu.
- Devleti karışıklıklar içinde bıraktı
- .Anadolu Beyliklerinden alınan yerleri onlara geri verdi.
- Bursa yağma edildi.
- Şehir ve kasabalar talan edildi.
- Ankara savaşından dolayı ; İstanbul’un alınması gecikti. Bizans bir süre daha yaşadı.
- Avrupa’da Türk ilerleyişi bir süre durdu.
- .Osmanlı Devleti Fetret Dönemine girdi.
- Osmanlıların yıkılmama nedeni çift başkentlerinin olmasıdır.
Bu yenilgi Osmanlı Devleti’nin parçalanarak Anadolu’da I. Murad dönemindeki sınırlarına çekilip devletin imparatorluk aşamasına geçmesinin 50 yıl kadar gecikmesine, Osmanlı tarafından ele geçirilen bazı Anadolu Beyliklerinin yeniden kurulmasına sebep olmuştur. Ayrıca Osmanlı tarihinde Fetret Devri olarak bilinen yaklaşık 11 yıllık bir iktidar boşluğunun yaşanmasına sebep oldu.
Ayrıca bakın;
Dış bağlantılar;