Koronavirüs hastalığı ya da Vuhan zatürresi; kısaltmasıyla COVID-19 ya da KOVID-19, insanları etkileyen ve şiddetli akut solunum yolu sendromuna sebep olan solunum yolu hastalığıdır. Hastalığın kuluçka süresinin (virüsün vücuda yerleşmesi ile hastalık belirtilerinin görülmesi arasında geçen zaman) 24 gün sürebildiği gözlemlenmiştir.
Korona (Kovid-19) virüsü hayvanlarda yaygın olarak görülen büyük bir virüs grubu olup ancak nadir durumlarda (bilim insanlarının zoonotik olarak adlandırdığı durumlarda) hayvanlardan insanlara bulaşabilir, enfekte edebilirler.
DSÖ’ye göre MERS’in develer arasında, SARS’ın ise misk kedileri arasında yayıldığı düşünülüyor.
İnsanlara Nasıl Bulaşır?
Korona virüsleri insanların bu virüsü taşıyan hayvanlarla temasta bulunması ya da yemesi sonucunda insanlara bulaşabilir. Korona virüslerinin insandan insana bulaşması, genellikle sağlıklı bir insanın enfekte bir insanın vücut etmesi şeklinde gerçekleşiyor. Virüs hasta insanlardan öksürme ve hapşırma yoluyla ortaya saçılan damlacıklarla ya da bu damlacıkların bulunduğu yüzeylere temasla bulaşabiliyor.
Korunmak İçin Ne Yapılabilir?
Koronavirüsler genel olarak dış ortamda dayanıklılığı olmayan virüslerdir ancak bugün COVID-19’un bulaşıcılık süresi ve dış ortama dayanma süresi net olarak bilinmemektedir.
COVID-19’un şu anda etkili bir ilaç tedavisi ya da aşısı yok ancak geliştirme çabaları devam etmektedir. Hastalığın semptomları ‘grip benzeri’ ateş, nefes almada güçlük, öksürüktür. Enfeksiyonu önlemek için düzenli el yıkama, öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnu örtme ve solunum yolu hastalığı belirtileri (öksürme ve hapşırma gibi) gösteren herhangi biriyle yakın temastan kaçınmak öneriliyor.
Genel insan koronavirüsleri için kesin bir tedavi olmamasına rağmen ABD, CDC’si, virüs bulaşmış kişilerin düzenli grip ilaçları alarak, sıvı tüketerek ve dinlenerek belirtileri azaltabileceği konusunda genel tavsiyeler veriyor.
Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan riskli bölgelere gidecek kişilerin kişisel olarak alabileceği önlemler şunlardır:
- Hasta insanlarla temastan kaçınılmalı.
- Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün olduğu kadar sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken acil durumlarda ise diğer hastalarla temas en aza indirilmeli.
- Yaşlı ve kronik hastalığı olanlar riskli bölgelere yolculuklarını doktorlarına ve seyahat sağlığı personeline danışmalı.
- Gıda güvenliği önerilerine dikkat edilmeli(çiğ süt ve hayvansal ürünler tüketmemek, çiğ tüketilecek sebze ve meyveleri iyice yıkayarak tüketmek gibi).
- Yabani ve evcil hayvanlar (canlı veya ölü) ile temastan kaçınılmalı.
- El hijyenine dikkat edilmeli (en az 30 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalı)
Ayrıca bakınız;