Çağ, sosyal bilimciler ve özellikle tarihçiler tarafından yapılan tanıma göre, insanoğlunun belirli bir bölgede, belirli bir dönemde yaşamış, geliştirmiş ya da değiştirmiş olduğu maddi, kültürel, sosyal, ekonomik, tüm sosyal olgular ve maddi kültürel değişim/gelişim süreçlerini içine alan dönemdir.
Örneğin; belirli bir bölgede yaşayan insanlar zaman içerisinde inşa ettikleri bina ve yapı şekilleriyle önceki dönemlere göre farklılıklar ya da sosyolojik anlamda dil, din, kültür gibi alanlarda farklılık, değişim veya gelişim gösterebilirler. Bölge insanları tarafından kullanılan araç-gereçler, yaşam tarzları ve düşünce şekilleri kendilerinden önceki insanlardan tamamen farklı ve yepyeni bir forma dönüşebilir. İşte bu dönüşüm ya da değişim esasen yeni bir çağın başlangıcını ve önceki çağın da sonunun geldiğini işaret edebilir. Dolayısıyla tarihçiler çağları ayırırken bu türden, toplumu ilgilendiren siyasi ve sosyal olayları göz önünde bulundurarak toplumsal değişimi dikkate ayırarak bunu yaparlar. Ancak aynı çağ kavramı aynı anda tüm dünya için geçerli değildir.
Dünya Genelinde Çağ Kavramı
Mesela Avrupa ve Orta Doğu’da 1453 yılında İstanbul’un fethedilmesi, Yeni Çağ’ın başlangıcını ifade ederken, Japonya, Çin, Afrika veya Amerika kıtasında yaşayanlar için herhangi bir anlam ifade etmemekteydi. Aynı şekilde 1789 Fransız İhtilali Yakın Çağ’ın başlangıcını ifade ettiği Avrupalı tarihçiler tarafından iddia edilirken, esasen başlayan Avrupa’nın Yakın Çağıydı. Yoksa tüm dünyada Yakın Çağın başladığını ifade etmek sosyolojik olarak mümkün değildir.
Yine aynı şekilde Eski Çağ ve Orta Çağlarda da her coğrafya hatta aynı coğrafyada yaşayan farklı millet ve topluluklar aynı anda arklı çağları yaşayabilirler. Örneğin; Meksika’da yaşayan Aztekler ileri bir mühendislik ve mimariye sahipken, aynı coğrafyada yaşayan birçok kabilenin çadırlarda yaşadığı, bina inşa teknolojisi ve mühendislik bilgisinden haberdar olmadıkları, aynı şekilde Orta Asya’da Türkler maden devrini yaşarlarken, Avrupa’da yaygın olarak taş devrinin yaşandığı yapılan araştırma ve kazılarda görülmüştür. Sonuç olarak, Çağ kavramı daha çok tarihi yazanların göz önünde bulundurdukları kriterlere göre birbirlerinden farklılıklar gösterir. Şu anda Türkiye’de hâkim olan tarihsel anlayış, Avrupa tarihçiliği olduğundan bizdeki çağ taksimatı da Avrupa çağ taksimatına göredir.
Kaynak ve ileri okuma için;
- Uygarlıklar Tarihi (YRD. DOÇ. DR. Halil Ersin Avcı)
Dış bağlantı;