Galileo Galilei; 1564-1642 yılları arasında yaşamış, yaşadığı dönemde gerçekleşen ve Rönesans Dönemi bilim devrimine öncülük etmiş İtalyan astronom, filozof ve matematikçidir.
Yaşadığı dönemde zaten icat edilmiş olan Teleskopu daha geliştirdi ve astronomi alanında bir çok önemli keşif yaptı (Samanyolu’nun bir çok yıldızdan oluştuğunu bulması, ayın yüzeyinde tepeler keşfetmesi, Jüpiterin çevresinde dört ay bulması(bugün bunlara Gelileo ayları denir) vardır.) Bulguları onu, dünyanın güneşin etrafında döndüğü Kopernik görüşü lehinde konuşmaya teşvik etti ancak görüşleri kilise tarafından sapkın kabul edildi ve ev hapsine alındı.
Yaşamı
Galileo, 1564’te İtalya’nın Floransa kentine bağlı olan Pisa’da yoksul bir ailede dünyaya geldi. Burada bir süre manastır eğitimi aldıktan sonra babasının daha kârlı bir meslek olduğu ısrarları üzerine, din adamı olmaktan vazgeçti ve tıbbın kârlı kariyerini tercih etti. Tıb eğitimi aldıktan sonra hastaların horoskoplarını çıkarabilmek için Pisa Üniversitesine gelip Matematik ve Astronomi eğitimi aldı.
Burada çok çeşitli fikirlerden etkilendi ve ayrıca son 2000 yıl boyunca kilise görüşlerine ve eğitime egemen olan Aristo’nun birçok öğretisini eleştirdi. Buradaki eğitiminin ardından aynı üniversiteye matematik profesörü olarak atandı. Aristo öğretileri için yaptığı sert eleştiriler sert tepkilere neden oldu ve göreve geldikten üç yıl sonra istifa ederek Padua Üniversitesi’ne gitti. Burada eğlenceli dersleri büyük ilgi gördü ve sonraki 18 yılını burada astronomi ve mekanik üzerine çalışarak geçirdi.
Yerçekimi ve atalet hakkında önemli keşifler yaptı, ayrıca termometrenin öncüsünü geliştirdi. Sarkaç saati, gnomonik bilimi (gölgelerle zaman söylemek) ve hareket yasaları üzerinde yorulmadan çalıştı.
Gök biliminde döneminin en ünlülerindendi. Özellikle, güneş merkezciliğine verdiği destek ile Kutsal Roma Katolik Kilisesi’nin muhalefetini kazandı.
Yaptığı çalışmalar ve incelemeler sonunda Kopernik ile aynı sonuçlara vardı . Gezegensel hareketler konusundaki çalışmaları için Johannes Kepler’in büyük bir hayranıydı.
Dünyanın ilk güçlü teleskopunu icat ederek Galileo, evrenin çığır açan birçok keşfini yapabildi. Galileo’nun Teleskopları büyütmeyi sadece 2x’ten 30x’e yükseltti. Bu yeni teleskopu kullanarak şunları buldu:
- Satürn’ün güzel bir bulut halkası vardı.
- Ay düz değildi ama dağları ve kraterleri vardı.
- Kendi teleskopunu kullanarak dört Jüpiter ayını keşfetti – Io, Ganymede, Callisto ve Europa. Ayrıca bu ayların güneş yerine Jüpiter’in etrafında döndüğünü de kaydetti.
Güneş merkezli teoriyi desteklemek için Galileo, Kopernik’in matematiksel kanıtlarına ve aynı zamanda astronomi biliminden yeni kanıtlara sahipti. Galileo, bu çalışmaların yayınlanmasının kilise yetkililerinin onaylanmamasını sağlayacağını biliyordu, yine de kilisenin hoşnutsuzluğunu riske atmaya istekli olduğunu hissetti.
- “Bize duyu, mantık ve akıl veren aynı Tanrı’nın bizi onları kullanmamazı istediğine inanmak zorunda değilim.” – Galileo Galilei, Büyük Düşes Christina’ya Mektup
Kilise ile kavgaları
Galileo dindar bir Katolikti ancak kilisenin Kutsal Kitabı tüm bilimsel çalışmalar için gerçek bir kaynak olarak kabul etmediğini hissetti. “İncil, cennetin gittiği yolu değil, cennete gitmenin yolunu gösterir.” dedi ve kilisenin “dünya olduğu yerde sabittir, hareket ettirilemez” gibi İncil cümleleri üzerine odaklanan güneş merkezciliğine karşı çıktı, bunun yanlış bir inanç ve İncil görüşü olduğunu iddia etti.
Kilise, Galileo’nun öğretilerini ve özellikle de Kopernik’i destekleyen her şeyi yasaklamaya başlamıştı. Bununla birlikte, 1623’te yeni bir papa olan Papa VIII. Urban bu konuda daha iyimsermiş gibi görünüyordu ve Galileo’nun astronomi ile ilgili büyük çalışmalarını yayınlamasına izin verdi – Copernicus’un fikirlerini destekledi.
Ev Hapsi
İki Büyük Dünya Sistemine İlişkin Diyalog’u yayınladıktan sonra, Kilise içerisindeki muhafazakar (tutucu) unsurlar Galileo’nun inançlarına ve yazılarına saldırmaya başladı ve Papa’nın Galileo’ya olan sempatisi azalmaya başladı. Bütün bunların sonucu olarak birkaç ay tutuklandı ve hapsedildi. Sapkınlıktan mahkum edildi ve inançlarını inkar etmek zorunda kaldı.
Ölümü
Kilise tarafından sansürlenmesine rağmen, Galileo 1642’de ölümün üzerine çıkana kadar keşifler yapmaya devam etti. Ev hapsinde iki yeni bilimi yazabildi; bu, şimdi kinematik ve malzemelerin gücü olarak adlandırılan yeni bilimler üzerindeki önceki çalışmalarını özetledi. Galileo’nun Bilim Devrimi’ne yaptığı önemli katkılardan biri, doğa yasalarını matematiksel olarak tasvir etmek, aynı zamanda teorileri geliştirmek için deney ve gözlemleri etkili bir şekilde kullanmaktı.
Ayrıca bakın;
Kaynakça ve ileri okuma için:
- Galileo Galilei, (2008). İki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog.
- Türkiye İş Bankası.Alexandre Koyré, (2006).
- Bilim Tarihi Yazıları I. TÜBİTAK.James MacLachlan, (2008).
- Galileo Galilei. TÜBİTAK.Peter Machamer (ed.), (1998).
- The Cambridge Companion to Galileo. Cambridge University Press.Richard J. Blackwell, (2008).
- Behind the Scenes at Galileo’s Trial. University of Notre Dame Press.Stillman Drake, (1957).
- Discoveries and Opinions of Galileo. Anchor Book