Benjamin Peirce; (d. 4 Nisan 1809, Salem. Massachusetts – ö. 6 Ekim 1880, Cambridge, Massachusetts, ABD). Uranüs ve Neptün’e ilişkin genel tedirginlik hesaplarını gerçekleştiren ABD’li matematikçi, astronom ve eğitimcidir.
Bilimsel Yaşamı
Peirce, uzun hesaplamalar yapma ve karmaşık geometrik kavramları anlama konusundaki olağanüstü yetkinliğinden dolayı, uzaydaki nesneler hakkında birçok hesaplama yaptı. 1847’de bilinen kuyruklu yıldız yörüngelerini içeren bir eser yayınladı. Aynı yıl, 1846 yılında keşfedilen Neptün’ün kesin yerini, yörüngesini ve ağırlığını belirlemek için bir dizi genişletilmiş hesaplama yaptı.
1850’de Satürn’ün etrafında halkalar keşfedildi ve içerikleri hakkında birçok spekülasyon ortaya atıldı. Halkaları keşfeden Harvard Koleji Gözlemevi’nden George Phillips Bond, bunların akışkan olabileceğini öne sürdü. Peirce bu teoriye itiraz etti ve onu çürütmek için kapsamlı bir formül ortaya koydu. 1851’de halkaların doğası hakkında bir ilk analiz ve daha sonra 1866’da halkalar için formüllerini Ulusal Bilimler Akademisi Anılarında yayınladı.
1852’de Peirce’nin kriteri olarak bilinen olasılıkla ilgili bir hipotez tanımladı. Öncülünün nihayetinde çürütülmesine rağmen, olasılıkla ilgili olağanüstü miktarda ayrıntılı hesaplama bıraktı. 31 Aralık 1858’deki Astronomi Gazetesinde, kuyruklu yıldızların hiperbolik yörüngesini detaylandıran bir teori yayınladı. Bowditch’e adadığı Analitik Mekanik Sistemi 20. yüzyıla kadar kesin olarak kabul edildi.
Peirce geniş bir konferans verdi ve dersleri sırasında rutin olarak yeni kavramlar getirdi. Ulusal Bilimler Akademisi’ne sunduğu “Doğrusal İlişkisel Cebir” adlı 1870 sunumunda idempotent ve nilpotent terimlerini tanıttı . Birincisi, iki veya daha büyük bir güce hesaplandığında kendine yaklaşan bir sayıyı tanımlar ve ikincisi sıfıra yaklaşan bir sayıyı belirtir. Daha sonra yaygın olarak alıntı yaptığı ifadeyi içeren konuşmayı kendi kendine yayınladı: “Matematik, gerekli sonuçları veren bilimdir.” Ayrıca sıfırın hesaplanamayan denklemini sıfıra bölmek için “belirsiz form” ifadesini kullanmıştır.
Peirce, 10 Haziran 1880’de Cambridge, Massachusetts’te öldü. Son önemli eseri Fizik Bilimlerinde İdeallik ölümünden sonra 1881’de yayınlandı.
Peirce’in kuyruklu yıldızların tekrarlanması ve ayın evreleri gibi fenomenleri doğru bir şekilde tahmin etmek için matematiksel hesaplamaları kullanması, bilgisinin pratikliğini gösterdi. Kapsamlı hesaplarını, ek bir makinenin rahatlığı olmadan, bir hesap makinesi veya bilgisayar olmadan gerçekleştirdi.
Kaynak ve ileri okuma için;