Tahvil Nedir? (Tahvillerin Özellikleri ve Tahvil Çeşitleri)

Kaynak: https://www.aa.com.tr/tr/pg/foto-galeri/aa-kameramaninin-servet-degerinde-koleksiyonu

Tahvil, genellikle şirketler, devletler veya diğer kuruluşlar tarafından borçlanma amacıyla çıkarılan finansal araçtır. Tahviller, yatırımcılara belirli bir süre sonunda ödeme yapmayı taahhüt eden borç senetleridir. Yani, bir tahvil sahibi, tahvil ihraç eden kuruluştan belirli aralıklarla faiz ödemeleri alır ve tahvilin vadesi sonunda ana parasını geri alır.

Tahvillerin Özellikleri

  1. Faiz Oranı: Tahvil sahiplerine ödenen faiz oranı, tahvilin nominal değeri üzerinden yıllık olarak belirtilir. Bu faiz oranı tahvili alım anında belirler ve tahvilin getirisini temsil eder.
  2. Nominal Değer: Tahvilin çıkarıldığı para birimi cinsinden ifade edilen sabit değeridir. Genellikle 100 birimlik nominal değere sahip tahviller yaygındır.
  3. Vade Süresi: Tahvilin vadesi, tahvilin çıkarıldığı tarihten itibaren ne kadar süre boyunca geçerli olduğunu gösterir. Vade sonunda tahvil sahibine başlangıçtaki nominal değeri geri ödenir.
  4. İhraç Eden Kuruluş: Tahvil ihraç eden kuruluş, genellikle bir şirket veya devlet olabilir. İhraç eden kuruluş, tahvil sahiplerine faiz ödemelerini ve ana paranın ödenmesini taahhüt eder.
  5. İkincil Piyasa İşlemleri: Tahviller, ihraç edildikten sonra genellikle ikincil piyasalarda alınıp satılabilir. Bu şekilde yatırımcılar, tahvillerini vade sonunu beklemeden elden çıkarabilirler.

Tahviller, yatırımcılar için düşük riskli sabit getirili araçlar olarak görülür. Çünkü ihraç eden kuruluş, tahvilleri vade sonunda faiziyle birlikte ödeme yapmakla yükümlüdür. Ancak, tahvil sahipleri faiz oranlarının yükselmesi durumunda potansiyel gelir kaybı yaşayabilirler. Ayrıca, ihraç eden kuruluşun iflas etmesi durumunda tahvil sahipleri ödeme yapmayabilirler.

Tahvil yatırımı yapmadan önce, yatırımcıların ihraç eden kuruluşun finansal durumunu, kredi notunu ve faiz oranlarını dikkatlice değerlendirmeleri önemlidir.

Tahvil Çeşitleri

Tahviller, farklı özelliklere ve yapıya sahip çeşitli türlerde çıkarılabilir. Yaygın tahvil çeşitlerinden bazıları:

  1. Devlet Tahvilleri (Sovereign Bonds): Devletler tarafından çıkarılan tahvillerdir. Devlet tahvilleri genellikle düşük risk taşırlar çünkü devlet iflas etme olasılığı düşüktür. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bonoları (U.S. Treasury Bonds) devlet tahvillerine örnektir.
  2. Kurumsal Tahviller (Corporate Bonds): Şirketler tarafından çıkarılan tahvillerdir. Şirketler borçlanma amacıyla bu tür tahvilleri çıkarabilirler. Kurumsal tahvillerin risk seviyesi, şirketin mali durumuna, kredi notuna ve sektöre bağlı olarak değişebilir.
  3. Municipal Tahviller (Municipal Bonds): Belediyeler veya yerel yönetimler tarafından çıkarılan tahvillerdir. Genellikle altyapı projeleri gibi yerel projeleri finanse etmek için kullanılırlar. Vergi avantajları da sağlayabilirler.
  4. İpotek Teminatlı Menkul Kıymetler (Mortgage-Backed Securities): Bu tür tahviller, ipotek kredileri gibi varlıklara dayalıdır. İpotek kredisi alan bireylerin ödemeleri, bu tahvillerin gelir kaynağıdır.
  5. Konvertibl Tahviller (Convertible Bonds): Bu tahviller, sahiplerine belirli bir oranda şirket hissesine dönüştürme hakkı tanır. Bu tür tahviller, yatırımcılara hem sabit getiri hem de hisse senedi potansiyeli sunar.
  6. İndeksli Tahviller (Indexed Bonds): Bu tahvillerin faiz ödemeleri, belirli bir enflasyon endeksine bağlı olarak ayarlanır. Böylece enflasyonun etkisi tahvil sahiplerini daha az etkiler.
  7. Yüksek Faizli Tahviller (High-Yield Bonds): Diğer adıyla “çöp tahviller”, düşük kredi notuna sahip şirketler veya kuruluşlar tarafından çıkarılırlar. Daha yüksek risk taşıdıkları için genellikle daha yüksek faiz oranları sunarlar.
  8. Vadesiz Tahviller (Perpetual Bonds): Belli bir vadesi olmayan tahvillerdir. Faiz ödemeleri genellikle belirli aralıklarla süresiz olarak devam eder.
  9. Yerel Para Birimi Tahvilleri (Local Currency Bonds): Yabancı yatırımcılar için ilgi çekici olabilen tahvillerdir. İhraç edildiği ülkenin yerel para biriminde işlem görürler.

Bu listedeki çeşitli tahvil türleri, yatırımcılara farklı risk ve getiri profilleri sunar. Yatırım yapmadan önce, her tahvil türünün özelliklerini ve risklerini anlamak önemlidir.

İlgili konular;

Dış bağlantılar;