Su (H2O) Nedir? (Suyun Yapısı, Özellikleri, İşlevleri)

Su, birbirine tamamen zıt özelliklere sahip olan iki hidrojen ve bir oksijen atomunun bir araya gelmesiyle ortaya çıkan bir moleküldür. Birbirine zıt derken kastedilen birinin yanıcı diğerinin ise yakıcı bir madde olmasıdır. Bununla birlikte su, canlıların yaşamlarını ve metabolik faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için en önemli maddedir(eğer insan vücudu %20 oranında su kaybederse bütün metabolizma faaliyetlerine devam edemez ve ölür). Saf su tatsız ve renksizdir ancak kızıl dalga boylarında ışığı hafifçe emdiğinden mavi görülür.

Özellikleri

Suyun tanımında renksiz ve tatsız olduğunu zaten belirttik. Bununla birlikte doğada katı, sıvı ve gaz hallerinde bulunur. Kimyasal olarak H2O sembolüyle ifade edilir. Moleküler yapısı doğadaki diğer bileşiklere göre oldukça basittir ve bol miktarda bulunur. Ancak diğer bileşiklerden farklı davranışlar sergiler; doğada bulunan neredeyse diğer tüm bileşiklerin katı hali sıvı halinden yoğundur ve katı hali sıvı halinde batar, katı haldeki su(buz) ise sıvı haldeki suyun üzerinde yüzer.

Kohezyon ve adezyon

  • Kohezyon, suyun kendi molekülleri arasındaki çekim kuvvetidir ve kuvvet suyun dağılmadan bir arada kalmasını sağlar; bir su damlasını gözünüzün önüne getirebilirsiniz. Ayrıca moleküllerinin kutuplaşmış olması sebebiyle birçok maddeye yapışabilir(adezyon), bu özellik suyun ıslatma özelliğini sağlar.

Yüzey gerilimi

  • Yüzey gerilimi, bir sıvının yüzey katmanının esnek bir tabakaya benzeyen özellikler göstermesidir. Bir sıvı olan suda da bulunan bu özellik bazı böceklerin su üzerinde yürümesine olanak sağlar.

Fiziksel halleri ve Özgül ısı

  • 1 gram buzu eritebilmek için 0 °C’de 80 kalori (cal) verilmesi gerekir. Erime ısısının bu denli yüksek olması suyun donmasını geciktirerek biyolojik sistemlere düşük sıcaklıklarda dayanıklılık kazandırır.
  • 1g suyu 1 gram su buharı haline getirmek için deniz seviyesinde 100 °C’de 539 kaloriye ihtiyaç duyulur.
  • Basit fakat çevre açısından son derece önemli olan bir özelliği de suyun sıvı halinde yüzebilen, suyun katı hali olan buzdur. Buz, hidrojen bağları arasındaki geometriden dolayı, sıvı haldeki su kadar yoğun değildir. Neredeyse tüm diğer maddeler için, katı hal sıvı halden daha yoğundur.
  • Suyun ısınma (özgül) ısısı yüksektir.  1 gram suyun sıcaklığını 1 °C arttırmak için 1 kalorilik enerjiye ihtiyaç vardır. Bu özelliğiyle suyun özgül ısısı amonyak dışındaki tüm maddelerinkinden yüksektir. Bu özellik sayesinde su sıcaklığında fazla artış olmadan daha fazla enerji depolayabilir.

Canlı vücudunda su

  • Hücrelerin ihtiyacı olan maddelerin hücreye taşınmasında etkilidir.
  • Hücrelerin yaşam fonksiyonlarını yerine getirmesi için gerekli olan katı maddelerin çözünmesini sağlar.
  • Metabolik faaliyetler sonucunda oluşan atık maddelerdeki boşaltım organlarına (böbrek, akciğer, deri, sindirim kanalı) taşıyarak vücut dışına atılmasını sağlar.
  • Terleme sayesinde vücut ısısını dengede tutar.
  • Kan hacmini dengeler ve besinlerin sindirimine yardımcı olur.

Ayrıca bakın;

Kaynak ve ileri okuma için;