Parnas, Yunanistan’da esin perilerinin oturduğuna inanılan bir dağın ismidir. Parnasizm, 1860 yılında Fransa’da “Çağdaş Parnas” şiir dergisi etrafında toplanan sanatçılar tarafından çıkarılmış ve yalnız şiirde görüşen bir edebi akımdır.
Gauiter’in kurucusu olduğu parnasizm(şiirde gerçekçilik) 19. yüzyılın ikinci yarısında romantizme tepki olarak doğan realizmi benimsemiştir. Fransa’da romantizmin etkisi altında kalan şiirin aşırı duygusallığına ve hayalciliğine tepki olarak doğmuştur.
Parnasizm Akımının Özellikleri
- Romantik şiire tepki olarak doğan parnasizm için realizm ve natüralizmin şiirdeki sentezidir, denilebilir.
- Romantizm akımının duygusallığına karşın parnasizmde nesnel, gerçekçi ve ölçülü şiir anlayışı esas alınır.
- “Sanat, sanat içindir.” görüşü esastır. Şiirin toplumsal ve siyasal işlevlerinin olmadığını düşünen parnalistlerin şiirlerinde “güzellik” kavramı ön plandadır.
- Ölçü, uyak, ritim, ahenk ve ses uyumlarını fazla önemsemişler, şiiri oluşturan sözcükleri titizlikle işlemeye özen göstermişlerdir.
- Sembolizmdeki kapalı anlatım yerine açık ve yalın bir anlatımı benimsemişlerdir. Eserlerde en çok sone nazım biçimini kullanmışlardır.
- Eski Yunan, Latin, Hint kültürü ve mitolojisinden yararlanılmış, özellikle Yunan mitolojisine derin bir hayranlık duyulmuştur.
- Duygusallıktan uzak ve nesnel bir bakış açısıyla eserler yazılmıştır. Şiirlerde şimdiki zaman yerine geçmiş zaman kişileri ve olayları işlenmiştir.
- Şiirlerde doğa başarılı bir şekilde betimlenmiş, şairler “tablo gibi şiir” anlayışına yönelmişlerdir.
Dünya Edebiyatında Parnasizm ve Temsilcileri
- Theéophile Gautier (1811-1872) : Fransız şair, oyun yazarı, romancı, gazeteci ve edebiyat eleştirmeni ve parnasizmin kurucusudur. Mineler, Monie’nin Romanı en bilindik eserleridir.
- Théodore de Banville (1823-1891) : Akrobatik Fiiller ve Fransız Şiirinin Küçük Kitabı eserleriyle bilinen eserleridir.
- François Coppée (1842-1908) : Eserlerinde günlük hayatı konu alan Coppee’nin en bilindik eserleri; Kutsal Kalıntılar Korunağı, Alçakgönüllüler.
- Jose Maria de Heredita (1842-1905) : Ünlü Fransız şairi ve parnasizmin en önemli temsilcilerindendir. “Ganimetler” eseriyle tanınır.
- Sully Prudhomme (1839-1907) : Aslında bir mühendis olan Prudhomme daha sonra edebiyata yönelerek şiirler yazmıştır. 1901 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü almıştır.
Türk Edebiyatında Parnasizm ve Temsilcileri
Parnasizmin etkileri Servetifünun Dönemi ile Türk Edebiyatında görülmeye başlamıştır. Cenap Şahabettin, Tevfik Fikret ve Yahya Kemal Beyatlı bu akımdan etkilenmiş edebiyatçılarımızdır.
Ayrıca bakın;
Kaynak, ileri okuma;