Gaz molekülleri temsili modeli

Gaz hali, maddenin dört temel halinden biridir (diğerleri katı, sıvı ve plazma). Bir madde gaz haldeyken belirli bir hacmi ve şekli yoktur. Akışkandır, fiziksel yollarla katı, sıvı ve plazma haline dönüşebilirler. Bulunduğu ortama dağılır, bulundukları kabın şeklini alırlar. Hidrojen, oksijen, helyum normal şartlar altında doğada gaz halinde bulunan maddelerdir.

Çevremizi dikkatli bir biçimde incelediğimizde aslında birçok gazın var olduğunu fark ederiz. Örneğin dünya atmosferi birçok gazın karışımından oluşur (Azot, Oksijen ve diğer gazlar). Dünya üzerinde gerçekleşen tüm yanma olaylarının sebebi atmosferde bulunan ve bizim de soluduğumuz oksijen(O2)’dir. Bu şekilde dünyayı saran ve gazlardan oluşan bir atmosferin bulunması, üzerindeki yaşamın varlığını ve devamlılığını sağlar.

Yine canlılar solunum yaparken atmosferde bulunan oksijeni ciğerlerine çeker ve oksijen yardımıyla besinlerini parçalayarak enerji elde eder, dışarıya karbondioksit(CO2) gazı verir. Aynı şekilde bitkilerin fotosentez yapması sırasında da atmosferdeki gazlar kullanılır.

Gazların özellikleri

Gazlar, hızlı hareket eden ve aralarında büyük boşlukların bulunduğu, atom ya da moleküllerden oluşan, belirli bir hacmi ya da şekli olmayan, sıkıştırılabilen maddelerdir. Gaz karışımlarının tümü homojendir. Gazlar sıkıştırıldığında tanecikler arasındaki mesafe azalır ve tanecikler birbirine yaklaşır, dışarıya serbest olarak bırakıldığında ise birbirinden uzaklaşarak bulundukları ortama yayılırlar.

Gazlarda Hacim

Gazların bulunduğu kaba ya da ortama yayıldıklarını söylemiştik. Bu sebeple bir gazın hacmi bulunduğu kabın hacmine eşittir. Örneğin; Aşağıda küp şeklindeki bir kapta bulunan A, B ve C gazlarının hacimleri birbirine eşit ve 5 litredir.

Gazların hacim birimi m3  veya bu birimin ast ve üst katları ile ifade edilir (cm3, dm3 gibi). Çoğu kez dm3 yerine litre: L ve cm3 yerine ise mililitre (ml) kullanılmaktadır.

 

Gaz Basıncı

Kapalı bir kaptaki gaz taneciklerinin kabın çeperlerine çarpması sonucuyla basınç oluşur. Dolayısıyla birim zamanda birim yüzeye çarpan gaz taneciklerinin oluşturduğu ortalama basınç gaz basıncıdır. Gaz basıncı manometre ile ölçülür. Manometreler de açık ve kapalı uçlu manometre olmak üzere ikiye ayrılır. Açık uçlu manometre ile yapılan basınç ölçümlerinde atmosfer basıncı dikkate alınır.


Ayrıca bakın;