İnorganik Nedir? (İnorganik Maddelerin Yapısı ve Özellikleri)

Madde ya da özdek; duyu organlarımız vasıtasıyla algılayabildiğimiz, uzayda yer kaplayan, belirli bir kütlesi olan tanecikli yapılardır. Etrafınıza baktığınızda görebileceğiniz; masa, sandalye, araba ta da bu yazıyı okumanızı sağlayan bilgisayar ekranı, bu yazıyı yazmak için kullanılan bilgisayar klavyesi ve hatta siz, kendiniz de bir maddesiniz (Bakın: Madde Nedir?). Maddeler inorganik ve organik maddeler olmak üzere gruplandırılır. Bu yazımızın konusu inorganik maddelerdir.

İnorganik, kelime anlamı olarak organik olmayan (canlıların yapısında bulunan ancak canlı olmayan ya da bir canlı tarafından üretilmemiş) anlamına gelir. Su, mineral, asit, baz ve tuzlar inorganik maddelere örnektir. Canlı hücreler doğadan aldıkları bu maddeleri doğrudan veya yapısını değiştirerek kendine özgü bir forma dönüştürerek kullanabilir.

İnorganik maddeler genellikle yapılarında karbon bulunmayan maddelerdir. Fotosentez yapabilen canlılardan algler, bitkiler ve siyanobakteriler inorganik maddeleri sentezleyerek ihtiyaç duydukları organik maddeleri oluştururlar.

İnorganik maddelerin genel özellikleri

  • İnorganik bileşikler genellikle karbon atomu içermeyen moleküllerdir.
  • Canlılar inorganik maddeleri vücutlarında üretemedikleri için doğadan hazır olarak alır.
  • Küçük yapılı olduklarından sindirime uğramadan hücre zarından geçebilirler. Enerji vermezler.
  • İnorganik bileşikler hem hücrelerin yapısına katılır hem de metabolik faaliyetlerin düzenlenmesi ve yıpranan dokuların onarılası gibi olaylarda görev alır.

Canlıların vücudunda bulunan inorganik bileşikler

Su

  • Tüm canlıların yapısının büyük bir kısmı sudan oluşur. Miktarı canlıdan canlıya değişebileceği gibi aynı canlının farklı dokularında da değişebilir. İnsanlarda kan plazmasının %90’ı sudan oluşurken, kemik dokuda bu oran en az %20’lere kadar düşer.
  • Su iki hidrojen(yanıcı) ve bir oksijen(yakıcı) atomunun tepkimesi sonucunda oluşmuştur.

Ayrıntılı bilgi; Su yun yapısı ve genel özellikleri

Asitler

  • Asitler, bir çözeltinin hidrojen iyonu derişimini artıran bileşiklerdir. Asitler mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirir. Laktik asit organik, hidroklorik asit(HCl) asitlere örnektir. Ayrıntılı bilgi; Asitler

Bazlar

  • Bazlar suda çözündüklerinde hidroksil iyonu veren maddelerdir. Bazlar kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirir. Metilamin organik bazlara, sodyum hidroksit(NaOH) ise inorganik bazlara örnektir.

Ayrıntılı bilgi; Bazlar

Tuzlar

  • Asitlerle bazlar birleşerek tuzları oluşturur.  Asitler ile bazlar karıştırıldığında asidin H+ iyonu ile bazın OH- iyonu birleşerek su açığa çıkarır. Asit ve bazların yapısındaki diğer iyonların birleşmesitle de tuzlar oluşur.

Ayrıntılı bilgi; Tuzlar

Mineraller

  • Organizmanın yapısına çok az katılır ancak canlının yaşamını devam ettirebilmesi için çok önemlidir. Canlı vücudunda sentezlenemediklerinden tüm mineral ihtiyacı doğadan karşılanır. Vücutta mineral eksikliği sinir ve sindirim sistemi hastalıklarına yol açar. Örneğin; kana kırmızı rengini veren demir, besinlerden yeteri kadar alınmazsa kansızlık (anemi) hastalığına yol açabilir.

Ayrıntılı bilgi; Mineral maddelerin yapısı ve özellikleri

Ayrıca bakınız;

Kaynak ve ileri okuma için;