II. Bayezid ya da İkinci Bayezid, II. Mehmed‘in(Fatih Sultan Mehmed) oğlu olan ve babasının ölümü üzerine 1481 yılında tahta çıkan sekizinci Osmanlı Padişahıdır.
Sultan II. Bayezid, Osmanlı İmparatorluğu’nda savaş ve fetihleriyle değil, ticaret ve kültürü geliştirme çabalarıyla tanınır. II. Bayezid, başta Venedik ve Fransa olmak üzere Avrupalı güçlerle diplomatik ilişkiler kurmuş, ticareti kolaylaştırmak için yolların ve köprülerin inşasını teşvik etmiştir.
II. Bayezid 1492’de Kral Ferdinand ve Kraliçe Isabella tarafından İspanya’dan sürülen Yahudi nüfusuna sığınma hakkı verdi. Yahudi cemaatini Osmanlı İmparatorluğu’na yerleşmeye davet etti ve onlara toprak, para ve koruma sağladı. Bu hareketi ona “Adalet Bayezid” lakabını kazandırdı.
Bayezid, babası II. Mehmed’in ölümü üzerine 1481’de Osmanlı tahtına çıktı. Tahta çıktığında babasının fetihlerinin kargaşasından hâlâ kurtulmaya çalışan bir imparatorluğu miras aldı. Mehmed, 1453 yılında Konstantinopolis’i el geçirmişti ancak bu süreçte Osmanlı hazinesi ve askeri kaynaklarını da tüketmişti. Bayezid, Osmanlı hakimiyetini geniş topraklar üzerinde sağlamlaştırmaya ve yıllarca süren çatışmalardan sonra Osmanlı Devleti’ni yeniden inşa etme görevini devralmıştı.
Venedik, Fransa ve diğer Avrupalı devletler ile diplomatik ilişkiler kurması ve ticareti teşvik etmesi Osmanlı İmparatorluğu’ndaki ekonomik büyümenin canlanmasına ve Avrupalı devletler ile diplomatik bağların güçlenmesine yardımcı oldu.
II. Bayezid aynı zamanda bir sanat ve bilim hamisiydi. Bir dizi okul ve kütüphane kurdu. İslam dünyasının dört bir yanından bilim adamlarını ve sanatçıları İstanbul’a gelip Osmanlı kültürüne katkıda bulunmaya davet etti.
Sonuç olarak, Osmanlı padişahı II. Bayezid dönemi, Osmanlı İmparatorluğu’nda göreli bir istikrar ve kültürel gelişme dönemiydi. II. Bayezid’in ticareti, diplomasiyi ve kültürü ilerletme çabaları, Osmanlı devletinin güçlenmesine ve imparatorluğun bir İslami ilim ve ilim merkezi haline gelmesine yardımcı oldu. İspanya’dan sürülen Yahudi nüfusa sığınma sağlamak gibi insani eylemleri, Osmanlı İmparatorluğu’nun hoşgörülü ve adil bir toplum olarak kurulmasına yardımcı oldu.
Bayezid’in yerine 1512’de oğlu I. Selim (Yavuz Sultan Selim) geçti ve aynı yıl öldü.
Ayrıca bakın;
Kaynak ve ileri okuma: