Hayvan hücresi, hayvanların yapı ve dokularını oluşturan ökaryotik hücre tipidir. Diğer ökaryotlardan özellikle bitki hücrelerinden oldukça farklıdır; hücre duvarı ve kloroplastları yoktur, koful bulundururlar ancak diğer hücrelere oranda kofulları küçüktür. Hücre zarı esnek olduğundan hayvan hücreleri çeşitli şekillere girebilir, dışarıdan gelen maddeleri içine alabilir.
Belirgin özellikleri;
- Hücre zarı, sitoplazma, çekirdek, senriyoller, endoplazmik retikulum, golgi cisimciği, lizozom, mikrotübüller, mitokondri, peroksizom, ribozom ve bazı hücrelerde hücrenin hareketini sağlayan Cilia ve flagella bulunabilir.
- Hücre çeperleri ve plastitleri yoktur, az sayıda olmakla birlikte koful bulundurur.
Bitki ve Hayvan Hücreleri Arasındaki Benzerlikler
Bitki ve hayvan hücreleri ökaryot hücre yapısına sahiptir. Bu yapıdaki hücrelerde DNA ve hücre çekirdeği bulunur, her ikisi de mitoz ve mayoz bölünmeyi içeren üreme için benzer süreçlere sahiptir. Hücresel solunum ile hücresel fonksiyonları büyümek ve koruman için ihtiyaç duydukları enerjiyi elde eder. Her ikisi de normal hücresel işlem için gerekli fonksiyonları yerine getirecek şekilde uzmanlaşmış olan organeller olarak bilinen hücre yapılarını içerir.
Bitki ve Hayvan Hücreleri Arasındaki Farklar
- Hayvan hücreleri genelde bitki hücrelerinden daha küçüktür; hayvan hücrelerinin boyu 10-30 mikrometre arasında, bitki hücrelerinin ise 10-100 mikro metre arasında değişir.
- Hayvan hücreleri yuvarlak ya da düzensiz şekillerde bulunur ancak bitki hücreleri dikdörtgen veya küp şeklindedir.
- Hayvan hücreleri fazla enerjiyi glikojen olarak depolarken bitkiler köklerinde nişasta olarak depo eder.
- Proteinlerin sentezlenebilmesi için gereken temel aminoasitlerden sadece on tanesi hayvan hücrelerinde üretilebilir, diğerlerini bitkileri tüketerek almak zorundadırlar ancak bitkiler ihtiyacı olan 20 aminoasidi de sentezleyebilirler.
- Hayvan hücrelerinde yalnızca kök hücreler diğer hücre türlerine dönüşebilir bitkilerde ise bir çok hücre faklı görevler üstlenebilir.-
- Hayvan hücreleri hücre sayılarını, bitki hücreleri hücre büyüklüğünü arttırır.
Organel farklılıkları
- Bitkilerde selüloz yapılı hücre duvarı vardır ancak hayvan hücrelerinde hücre duvarı yoktur, hücre zarı vardır.
- Hayvan hücreleri, hücre bölünmesi sırasında mikrotübüllerin düzenlenmesini kontrol eden silindirik yapıları içerirken bitki hücreleri sentriyol içermez.
- Silya(hücresel hareketlere yardımcı mikrotübüllerdir), hayvan hücrelerinde bulunur, bitki hücrelerinde bulunmaz.
- Hayvan hücrelerinde hücre bölünmesi sırasında sitokinez(sitoplazmanın bölünmesi) gerçekleşir. Bitki hücre sitokinezinde ise hücreyi bölen bir hücre plakası oluşturulur.
- Glioksizomlar (özellikle çimlenen tohumlarda, şeker üretiminde lipitlerin bozunmasına yardımcı olan yapılar), hayvan hücrelerinde bulunmazken bitki hücrelerinde bulunur.
- Hayvan hücreleri, hücresel makromolekülleri sindiren enzimler içeren lizozomlara sahipken bitki hücreleri nadiren lizozom içerir. Bunun sebebi lizozomun görevini bitkilerde kofullar gerçekleştirir.
- Hayvan hücrelerinde plastit bulunmazken bitkiler kloroplast, lökoplast gibi plastit içerirler.
- İki hücre de koful bulundurur. Ancak hayvan hücresindeki kofullar küçükken bitki hücreleri hacminin % 90’ının işgal edebilen büyük bir merkezi koful içerir.
Ayrıca bakın;
Dış bağlantılar: