Empresyonizm ya da izlenimcilik, 19. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan özellikle edebiyat ve resim üzerinde etkili olmuş bir akımdır. Bu görüşü savunan sanatçı doğrudan gerçeği değil, kişilerin gördüklerinin kendisinde bıraktığı izlenimi aktarır.
Özellikleri
- 19. yüzyılda ortaya çıkan bu görüş, bütün güzel sanatları etkisi altına almıştır.
- Bu görüşte gerçekçilik ve nesnellik ikici, kişisel yorum ise birinci plandadır.
- Empresyonist sanatçılar, eserlerinde hayale ve somut betimlemelere yer vermiştir. Bunlara göre varlıklar hayalen canlandırıldıkları gibidir.
- “Sanat, sanat içindir.” anlayışını benimsemişlerdir. Bu sebeple akımın temsilcileri toplumsal sorunlardan uzak kalmışlardır.
- İzlenim esas alındığından realizmin karşıtı olarak görülebilir.
- Resim, şiir ve tiyatro alanında gelişmiş bir akımdır.
Dünya Edebiyatındaki Temsilcileri
- James Joyce (1882-1941) : İrlandalı yazar, şair, öğretmen ve edebiyat eleştirmenidir. Getirdiği anlatım yenilikleriyle 20. yüzyıl edebiyatını derinden etkilemiştir.
- Rainer Maria Rilke (1875-1926) : Alman lirik şiirinin en önemli temsilcilerindendir.
- Paul Verlaine (1844-1896) : Fransız şiirinin önde gelen şairlerindendir.
- Arthur Rimbaud (1854-1891) : Aynı zamanda sembolizmin de en büyük temsilcilerinden olan Fransız yazardır.
Türk Edebiyatındaki Temsilcileri
Türk edebiyatında batıdaki anlamıyla empresyonist şair yoktur ancak Ahmet Haşim ve Cenap Şahabettin eserleriyle bu çizgiye yaklaşmışlardır. Bunlarla birlikte Cahit Sıtkı Tarancı ve Ahmet Muhip Darnas’ın eserlerinde bu akımın etkilerine rastlanabilir.
Ayrıca bakın;