Astım, solunum yollarının kronik (sürekli) bir inflamasyonu sonucunda ortaya çıkan ve hava yollarının daralmasına, solunum zorluğuna ve nefes alma güçlüğüne neden olan bir solunum yolu hastalığıdır. Astım genellikle tekrarlayan nefes darlığı, öksürük, hırıltılı solunum ve göğüste sıkışma hissi gibi belirtilerle kendini gösterir.
Astımın temel özelliği, solunum yollarında inflamasyon ve hiperreaktivite (aşırı tepki) olmasıdır. Solunum yolları astım atağı sırasında daralır, bronşlar şişer ve mukus üretimi artar. Bu durum hava akışını kısıtlar ve solunum güçlüğüne yol açar.
Astım belirtileri
Astım, solunum yollarının kronik bir inflamatuar durumudur. Astım belirtileri ve semptomları, solunum yollarının daralması ve bronşların iltihaplanması nedeniyle ortaya çıkar. Astım semptomları kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ancak yaygın olarak aşağıdaki belirtiler görülür:
- Nefes darlığı: Astımın en yaygın semptomu olan nefes darlığı, hırıltılı veya zorlu solunum hissi şeklinde kendini gösterebilir. Nefes darlığı, solunum yollarının daralması ve hava akışının sınırlanması nedeniyle ortaya çıkar.
- Öksürük: Astım, kronik bir öksürüğe neden olabilir. Astım öksürüğü genellikle sabahları veya geceleyin kötüleşir ve fiziksel aktiviteyle artabilir. Öksürük, özellikle göğüs bölgesindeki hava yollarındaki irritasyon nedeniyle ortaya çıkar.
- Göğüs sıkışması veya ağrısı: Astım atakları sırasında, göğüste bir sıkışma veya baskı hissi olabilir. Bu durum, hava yollarının daralması ve hava akışının kısıtlanması nedeniyle ortaya çıkar.
- Hırıltılı solunum: Astım semptomlarından biri olan hırıltılı solunum, nefes alırken veya nefes verirken ortaya çıkan ıslık benzeri seslerdir. Hırıltılı solunum, daralmış hava yollarından geçen hava nedeniyle oluşur.
- Göğüste sıkışma hissi: Astım semptomları, göğüste bir ağırlık veya sıkışma hissi oluşturabilir. Bu, hava yollarının daralması ve hava akışının sınırlanması nedeniyle ortaya çıkar.
Astım semptomları, tetikleyici faktörlerle ilişkili olarak artabilir veya kötüleşebilir. Tetikleyiciler arasında alerjenler (polen, toz akarları, hayvan tüyleri), hava kirliliği, soğuk hava, egzersiz, enfeksiyonlar, sigara dumanı ve stres bulunabilir.
Astım semptomlarını kontrol altına almak için uygun bir tedavi planı ve ilaçlar kullanmak önemlidir. Astım teşhisi konan kişiler, bir sağlık uzmanı tarafından yönlendirilen uygun tedavi ve yönetim planıyla semptomlarını kontrol altında tutabilir ve yaşam kalitelerini artırabilir.
Astım tedavisi
Astım tedavisi, semptomları kontrol altına almayı ve astım ataklarını önlemeyi hedefler. Astım tedavisinde kullanılan yöntemler, astımın şiddeti, semptomların sıklığı ve şiddeti, yaş, tetikleyiciler ve hasta tercihleri gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Astım tedavisi genellikle şu yöntemleri içerir:
- İlaç Tedavisi: Kontrol İlaçları: Astım semptomlarını önlemek ve kontrol altına almak için düzenli olarak kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar, kortikosteroidler, uzun etkili bronkodilatörler ve antienflamatuar ilaçları içerebilir.
- Semptom Giderici İlaçlar: Astım atakları sırasında semptomların hızla giderilmesine yardımcı olan kısa etkili bronkodilatörlerdir. Bu ilaçlar, hırıltı, nefes darlığı ve öksürük gibi semptomları hızla rahatlatır.
- Solunum Egzersizleri: Solunum egzersizleri, nefes almayı ve nefes verme tekniklerini düzenlemeyi öğretir. Bu egzersizler, solunum kaslarının güçlenmesine yardımcı olur, nefes kontrolünü sağlar ve semptomların azalmasına katkıda bulunabilir.
- Tetikleyicilerden Kaçınma: Astım semptomlarını tetikleyen faktörlerden kaçınmak, semptomların kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. Örneğin, alerjenlerden (polen, toz akarları, hayvan tüyleri), sigara dumanından, hava kirliliğinden ve egzersizden önce ısınma yapmaktan kaçınmak önemlidir.
- Astım Eylem Planı: Bir astım eylem planı, astım semptomlarını nasıl yöneteceğinizi ve astım atağı durumunda ne yapmanız gerektiğini belirleyen bir planı içerir. Bu plan, semptomların nasıl izleneceğini, ilaçların nasıl kullanılacağını ve tıbbi yardım gerektiğinde ne yapılacağını içerir.
Astım tedavisinde düzenli olarak doktor takibi önemlidir. Doktor, semptomların izlenmesi, ilaçların etkinliğinin değerlendirilmesi ve tedavi planının gerektiğinde ayarlanması için düzenli kontroller yapar. Astım tedavisi kişiye özgü olmalı ve bir sağlık uzmanı tarafından yönlendirilmelidir. Tedavi planı, semptomların kontrol altında tutulmasını sağlamak ve yaşam kalitesini artırmak için bireysel ihtiyaçlara ve astımın özelliklerine uygun olarak oluşturulmalıdır.
Dış bağlantılar;
- https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/astim/